Opening op 1 december 2023
Eeuwenlang was landbouw de belangrijkste bron van inkomsten in het Land van Maas en Waal. In 1930 werkte meer dan de helft van de beroepsbevolking in het gebied in de landbouw waarbij het in sommige gemeenten zelfs ging om 60 tot 75 % van de beroepsbevolking. Deze tentoonstelling vertelt meer over boerderijen en het boerenbedrijf in het Land van Maas en Waal. Over oude boerderijen en bijzondere gereedschappen. En natuurlijk zet de tentoonstelling ook aan tot nadenken over de landbouw van nu.
Kleinschalig en versnipperd
Pakweg honderd jaar geleden zag een boerderij er heel anders uit dan nu. Voor de Tweede Wereldoorlog hadden de meeste boeren een klein gemengd bedrijf. De boer had een aantal koeien en wat varkens. Hij had akkers voor gewassen en soms ook een boomgaardje, dat vooral voor eigen gebruik was. De landbouwgrond lag niet altijd direct aan de boerderij. Door de traditionele erfverdeling van de vader over de zonen, was de landbouwgrond versnipperd geraakt. Zo bestond een familiebedrijf uit verschillende, uit elkaar gelegen stukken grond. Boeren moesten regelmatig over het land van de buurman, om hun eigen kleine kavels te bereiken.
(On)geschikte grond
Niet elk stuk grond was even vruchtbaar. De hoger gelegen grond dichtbij de rivier was geschikt voor akkerbouw, maar de drassige komgronden in de polder juist niet. De komgronden waren de laagst gelegen delen van de polder. Daar hoopte het water zich op. De afwatering was slecht, waardoor grote delen van de komgronden in de winter onder water stonden. Boeren gebruikten de komgronden voor veeteelt. Koeien begraasden de natte velden. Ook plantten boeren griendhout aan, dat goed groeide in de natte grond. Het griendhout werd gebruikt door ambachtslieden uit de streek, zoals mandenmakers.
Van traditioneel naar modern
Voor de Tweede Wereldoorlog werkten de boeren nog veel met traditionele gereedschappen en oude landbouwmethodes. De opbrengsten van het land waren niet groot en het kostte veel moeite om gewassen te oogsten. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde er veel in het Land van Maas en Waal. De streek werd een pioniersgebied voor de grootschalige ruilverkaveling, die in heel Nederland plaatsvond. Boerderijen en de bijbehorende percelen werden steeds groter. De landbouw mechaniseerde en boeren gebruikten vaker kunstmest. De afwatering van de stukken grond verbeterde door nieuw aangelegde weteringen. Boeren gebruikten de grond op een andere manier, door de teelt van gewassen af te wisselen. Kortom, de landbouw moderniseerde!
Deze tijdelijke tentoonstelling opent op 1 december 2023 en sluit op 31 maart 2024. Wij verwelkomen graag iedereen die de boeren en de akkerbouw, veeteelt en tuinbouw een warm hart toedraagt.
Bonus voor bezoekers
Let op: in de tentoonstellingsruimte is o.a. een interessante documentaire uit 1957 te zien, die opgenomen is in West Maas en Waal. En zelfs de hoofdacteur (knipoog) komt uit een van de dorpen. Alle bezoekers van deze tentoonstelling krijgen toegang tot een speciale bonuswebpagina met in totaal ruim 3 uren korte en langere films over het boerenleven in deze periode. Zorg dat je erbij bent!
